Na (ruim) een jaar bij Mediation Amsterdam leek het een goed moment om Roderic aan het woord te laten over zijn kijk op het mediatorschap.

Roderic, je bent in november 2018 als mediator begonnen bij Mediation Amsterdam. Hoe is je eerste jaar daar bevallen?

Inderdaad is het nu al weer een jaar. Op 5 november 2018 was “de startdatum”, want toen ondertekenden wij de samenwerkingsovereenkomst. Ik kende Tabitha en Eline dus al langer; na mijn basisopleiding tot registermediator en de specialisatie familiemediation kwam ik hen tegen op een mooie middag in mei op een bijeenkomst over onderhandelen in de internationale zakenwereld en de raakvlakken met mediation. Voor mij erg interessant, omdat ik jarenlange ervaring heb opgebouwd in internationale onderhandelingen voor ABN AMRO, vooral in Centraal en Oost Europa. Daar waren met name Rusland en Kazachstan heel bijzonder, omdat hun onderhandelingsstijl zo verschilt van de onze.

In de afgelopen twaalf maanden heb ik een enorme hoop ervaring mogen opdoen in samenwerking met Tabitha en Eline. Daar ben ik hen heel dankbaar voor. Met beiden deed ik een aantal co-mediations, zowel op het terrein van arbeid als bij zakelijke conflicten. Daarnaast deed ik een aantal familiezaken, waarvan een aantal echtscheidingen met ouderschapsplannen. Deze week begin ik aan mijn 15^de mediation, ook weer een familiekwestie van gescheiden ouders met twee kinderen.

Je vraag of het eerste jaar is bevallen kan ik dus op meerdere manieren met ‘ja’ beantwoorden. Het beviel qua leercurve, het beviel qua samenwerking, het beviel qua variëteit aan soorten mediation. Ik ga dus met veel plezier mijn tweede jaar in.

Je noemt de variëteit aan mediations. Is niet juist een algemeen gedeeld aspect van mediation dat er een conflict is?

Zelfs dat kun je je afvragen – hoewel we vaak eerder dialoogbegeleiding aanbieden dan mediation als er geen direct conflict is; mensen kunnen ook bij ons aankloppen als ze samen niet helder krijgen hoe ze verder willen, bijvoorbeeld met hun succesvolle onderneming. In zo’n gesprek zijn de emoties niet altijd de primaire zorg. Dus ja, in de meeste mediations willen partijen dat een conflict wordt opgelost; maar er zijn ook genoeg gevallen waarbij een van beide partijen stelt dat hij geen conflict heeft, maar dat alleen de ànder moeilijk doet. Alleen dit al geeft aan hoeveel variëteit er is. De variëteit zit hem niet alleen in de verschillende soorten conflict, maar vooral in de verschillende soorten mensen. Elke mediation is substantieel anders dan een andere – en ik denk niet dat ik dat zo zie vanwege een gebrek aan ervaring. Het leidt bij mij in ieder geval tot de conclusie dat elke mediation zijn eigen procesvoortgang vereist. En dat een goede mediator dus niet een soort standaardpakket van vragen moet aanbieden. Het komt bij beginnende mediators nog wel eens voor dat “vragen uit het boekje” worden gesteld – een op zich juiste interventie, maar op een verkeerd moment gesteld. Ik zie dat gebeuren in de oefenensessies die wij op regelmatige basis als kantoor aanbieden aan beginnende mediators, vaak mensen die vlak voor hun mediationexamens zitten.

Kortom, elke mediation is anders qua psychologie en dynamiek, en de kunst is, althans zo zou ik dat willen, om een zo natuurlijk mogelijk aanvoelend proces te creëren, waarin partijen zo snel mogelijk in een comfortabelere sfeer terechtkomen – dat draagt niet alleen bij aan hun vertrouwen in de mediator, maar ook aan een snellere doorlooptijd, iets waar de mediator ook verantwoordelijk voor is.

Wat heb je geleerd wat je specifiek zou willen noemen?

In ieder geval de rust in mijn hoofd tijdens een mediation, ook als het er heftig aan toe gaat. Ik kan mij nog heel goed herinneren dat in het begin je nog heel erg bezig bent met alles wat er tegelijk gebeurt: aan tafel, wat er gezegd wordt, hoe het gezegd wordt, body language, wat er in je eigen hoofd gebeurt – en tegelijkertijd vooruitdenken “wat moet ik nu zeggen of doen?”. Doodvermoeiend. Door de vele ervaring in dit eerste jaar heb ik daarin veel meer rust kunnen ontwikkelen – en ook dat levert betere mediations op, omdat je beter kunt concentreren op de technieken en interventies en die kunt toepassen op de juiste momenten. Hoewel ik er onmiddellijk bij moet zeggen dat het ook wel eens niet werkt en dan de vraag toch altijd blijft of dat aan jou als mediator ligt; had ik niet beter iets anders moeten doen?

Twijfel je daarover?

Altijd. Maar dat is mijn tweede natuur ook wel. En bovendien is het ook mijn beroepservaring in de financiële wereld – eerst de risico’s inventariseren kan lijken op een negatieve instelling, maar voor mij geeft het de zekerheid dat zoveel mogelijk aan preventie voor die risico’s kan worden gedaan. Dat brengt de verwachting met zich mee dat ik niet verrast zal zijn als er toch iets fout gaat. Maar als er toch iets fout gaat is er wel reden voor twijfel – had ik dit anders moeten doen, of heb ik dit verkeerd ingeschat? Voor mediators geldt waarschijnlijk ook: een leven lang leren.

Wat zijn je doelen voor het komende jaar?

Ik heb afgelopen oktober ook de opleiding tot arbeidsmediator gevolgd. Puur uit eigenbelang, want de markt bestaat voor het grootste deel uit familie-mediation (en dan vooral echtscheidingen) en arbeidsgerelateerde mediations. Zakelijke conflicten die tot mediation leiden vormen maar zo’n 10% van het markttotaal. Daar is nog zeker wel veel te winnen, maar dat kan ik niet in mijn eentje veranderen en ik wil graag als full-time mediator door. Dus wil ik ook op het terrein van arbeid inzetbaar zijn. In goed overleg met Tabitha en Eline kunnen we ons kantoor dan verder laten groeien. Er zijn argumenten om je eigen inzetbaarheid niet te breed te maken – dat kan overkomen als te gretig of als “hij weet van heel veel veel te weinig” in plaats van dat je je als specialist profileert. Maar in de fase van mijn ontwikkeling nu denk ik dat dit juist wel goed is; ervaring is van wezenlijk belang voor goed mediatorschap. Kortom, ik hoop dat ik op zijn minst weer 15 mediations haal in 2020, met meer nadruk op zelfstandige mediations, zowel familie-, zakelijk, als arbeidsgerelateerd.

Dat klinkt goed! Ik wens je veel succes.

Dank je wel, ik geloof dat Eline en Tabitha ook wel tevreden zijn, anders had ik het wel gehoord. Dus we gaan de goede samenwerking volgend jaar in een hogere versnelling voortzetten. Ik zie er met veel plezier naar uit.