conflictpatronen en neutraliteit in mediation

Mediation in de praktijk – Het vastgelopen proces

Roderic van Voorst tot Voorst is zakelijk- en familiemediator binnen ons kantoor. In deze blogserie neemt hij ons mee in de kernwaarden van mediation en dilemma’s, en hoe hij daar in de praktijk mee omgaat. Vandaag: Wat doe je als mediator als partijen hun conflict in stand houden, maar de mediation niet willen beëindigen?

Na 12 jaar huwelijk was het ècht over en uit, ondanks een poging tot relatietherapie een paar jaar geleden. De kinderen van 10 en 8 woonden in het gezamenlijke huurhuis en de ouders vlogen in en uit (bird-nesting) en woonden zelf ieder tijdelijk bij hun ouders in.

Het bird-nesten werkte niet goed. De reistijden waren (te) lang, ze moesten (te) vroeg op om de kinderen op te halen en naar school te brengen; kortom, het schema voor de zorg paste niet in hun eigen werktijden, maar een ander huis was er niet zo snel. De vrouw had een punt achter de relatie gezet en de man was, zo leek in de eerste bijeenkomst, woedend. Desgevraagd werd dit door hem bestempeld als “niet boos, maar gefrustreerd”: alles wat de vrouw wilde werd gedaan, hij had niets, maar dan ook niets in te brengen, hij was niet meer dan een hond. In lange tirades, die niet te onderbreken vielen, uitte de man zijn gram. Hij zat hier voor de kinderen, niet voor zichzelf. De vrouw zat er als een stil vogeltje bij.

In de mediation

Het opstellen van een ouderschapsplan en het regelen van financiën waren de hoofdthema’s die zij wilden oplossen. De man kwam met voorstellen, de vrouw piepte dat die niet goed waren. De man raakte gefrustreerder en gefrustreerder, de vrouw kroop steeds verder weg. De man voelde zich slachtoffer van de vrouw, zij had tot de scheiding besloten, hij had het maar te slikken, zijn voorstellen werden telkens afgewezen. De vrouw voelde zich slachtoffer van de man, hij was een bully, normaal overleg met hem was niet mogelijk omdat hij telkens boos werd, haar bezwaren tegen zijn voorstellen werden niet gehoord en nog minder gewaardeerd.

Ingesleten patronen

Het conflictpatroon bleek zo diep ingesleten dat geen enkele interventie leek te helpen. Na de vierde bijeenkomst werden door mij twee caucussen ingelast met als hoofdonderwerp communicatie en conflict. Zowel de man als de vrouw toonden in de caucus geen enkel inzicht in het patroon waar zij zelf in zaten. Tot een analyse ervan waren ze niet in staat, anders dan de conclusie handhaven dat het aan de ander lag. Op de vraag wat ze dan anders zouden kunnen doen om het gedrag van die ander positief te beïnvloeden bleef het bij een hulpeloze, vragende blik.

Een volgende poging om het onderwerp aan te snijden werd onmiddellijk afgewimpeld. De man wilde pas praten over conflictstijl als er stappen waren gezet in het opstellen van een ouderschapsplan (hij had al weer op vijf punten toegegeven, meldde hij boos, de birdnesting-regeling moest anders en wel volgens zijn bijgeleverde eisen, dus waar bleef zij nou met háár bijdrage om er samen uit te komen??).

Reflectie op mijn rol

De vraag die ik mij als mediator stelde was welke rol ik nou eigenlijk had. Het standaardbeeld van de mediator is dat hij partijen helpt er samen uit te komen en dat zij na de mediation zonder conflict de toekomst tegemoet gaan. Dat beeld leek hier niet haalbaar. Maar aangezien partijen wel tot overeenstemming leken te willen komen over de inhoud – ook al kozen ze daarvoor de moeilijkste weg – moest ik de mediation toch voortzetten. Hired until fired. Ik meldde aan hen dat ik een beëindiging door de mediator als mogelijkheid zag, in de hoop dat die waarschuwing zou helpen. Ook daarin had ik mij vergist…

Niet meer neutraal?

In de 14de bijeenkomst stelde de man dat de vrouw zo halsstarrig bleef omdat ik als mediator haar daarin aanmoedigde; ofwel: als het dan al niet helemáál aan haar lag dan lag het dus aan mij.
Ik heb twee dagen daarna in een uiteraard zeer vriendelijk bericht de mediation beëindigd op grond van het argument dat ik mijn neutraliteit niet meer kon garanderen nu die in twijfel was getrokken.
Niet alle mediations eindigen met een succes. Mag de mediator dat jammer vinden? Of is hij alleen al door die gedachte/wens niet meer helemaal neutraal?

 

geheimhouding in mediation

Mediation in de praktijk – Geheimhouding

Roderic van Voorst tot Voorst is zakelijk- en familiemediator binnen ons kantoor. In deze blogserie neemt hij ons mee in de kernwaarden van mediation, en hoe hij daar in de praktijk mee omgaat. Vandaag “de geheimhouding”.

“Dat heb ik nog nooit meegemaakt” was de wat pinnige reactie van de advocate, die ik een geheimhoudingsverklaring had toegestuurd. Ze was, zo schreef zij, al gebonden aan geheimhouding uit hoofde van haar beroep. Ze ging die geheimhoudingsverklaring dus echt niet tekenen; en ze stuurde dit bericht ook maar meteen in cc naar de advocaat van de tegenpartij.

Geduldig probeerde ik haar uit te leggen dat zij inderdaad gebonden is aan geheimhouding binnen de relatie met haar klant, maar dat dit niet noodzakelijkerwijs zo strikt geldt voor informatie die zij (van haar klant uit de mediation) over de tegenpartij te weten zou komen.

Daar was zij het niet mee eens, en zij stuurde mij een uitspraak toe van een tuchtzaak, waarin een advocaat terecht werd gewezen, omdat deze informatie uit de mediation had aangeleverd aan de rechter. Het Hof (als tuchtrechter) overwoog dat de tussen partijen geldende geheimhoudingsverplichting uit hoofde van de mediationovereenkomst op onaanvaardbare wijze aan waarde zou inboeten als het de advocaat naar eigen goeddunken vrij stond om op grond van eigen opvatting omtrent hetgeen het belang van zijn cliënt meebrengt en zonder de wederpartij daarin te kennen, te bepalen dat in de procedure gebruik zal worden gemaakt van stukken uit de mediation of zich anderszins uit te laten over het vermeend doel, de inhoud en/of uitkomst van de mediation. Het Hof was daarmee van mening dat de geheimhoudingsplicht ook geldt zonder een ondertekende geheimhoudingsverklaring.

Ik sputterde nog tegen dat de door haar aangeleverde casus wel aantoonde dat er, zonder getekende geheimhoudingsverklaring, door sommige advocaten dus blijkbaar gelekt zou kunnen worden en dat partijen dan weer afhankelijk werden van een tuchtzaak of een rechter die op voorhand die informatie zou weigeren, en dat voorkómen dus beter dan genezen is. Maar dat hielp nu natuurlijk al niets meer, want haar standpunt was helder, dus sloot ik af met de constatering dat zij bij deze had verklaard een algehele geheimhouding daadwerkelijk te respecteren.

De andere advocaat probeerde de zaken nog wat verder uit te hollen. Uiteraard zou hij nu, gezien bovengenoemde uitwisseling van gedachten, de geheimhoudingsverklaring óók niet tekenen. Maar, zo schreef hij, hij was wel een groot voorstander van transparantie en of ik maar, als mediator, alle correspondentie met mijn klanten ook door wilde sturen aan de advocaten.

Ik googlede de advocaat in kwestie en zag een vriendelijk gezicht, type onlangs afgestudeerde student die zijn best deed om al serieus bezig te zijn, niet een gehaaide griezel die er op uit zou zijn om iemand pootje te haken. Ik hield het er dus maar op dat het goede intenties waren. Maar uiteraard ben ik op zijn verzoek niet ingegaan. Als een advocaat iets hebben wil vraagt hij het maar aan zijn client.

Mediation blijft een geweldig vak – en dit soort voorvallen houden je scherp.

timing mediation

Wanneer is het ‘tijd’ voor mediation?

Wij krijgen wekelijks mensen aan de lijn, op zoek naar een mediator of informatie over mediation. Sommige van die telefoontjes gaan over de timing van mediation. Want wanneer is een situatie erg genoeg om mediation voor te stellen? En wanneer zou je het eigenlijk zelf nog kunnen oplossen? Of is het zo erg dat je niet eens meer mediation moet willen proberen?

Zinnige vragen waar – in alle eerlijkheid – geen simpel of eenduidig antwoord op is. Wel kunnen we enkele scenario’s schetsen die wellicht helpen om duidelijkheid te scheppen.

Het ideale scenario

Het loopt niet lekker tussen jullie. Jullie hebben al enkele gesprekken gevoerd, maar merken allebei dat het lastig is elkaar te verstaan. De emoties en frustraties nemen de overhand, de communicatie verloopt niet effectief. Of het onderwerp nu is de koers van het (familie-)bedrijf, jullie collegiale samenwerking, of een zakelijk project dat van de rails dreigt te raken; jullie willen dit oplossen. Jullie zijn het snel eens; daar hebben we een beetje hulp bij nodig. Samen worden jullie het eens over het soort begeleider dat jullie nodig hebben en aan welke criteria hij/zij moet voldoen en bellen één van ons (of iemand anders ?) en vragen om een offerte en kennismakingsgesprek.

Vroeg in de wedstrijd

Jij loopt al enige tijd aan te hikken tegen een ongemakkelijk gesprek. Over jouw verwachtingen van de samenwerking. Omdat je iets anders wilt. Of omdat je iets uit het verleden wilt bespreken maar niet goed weet hoe. Je wilt dat dat gesprek goed verloopt; er staat wat op het spel. Je denkt dat jullie daar een beetje hulp bij kunnen gebruiken. Of anders jij zelf wel. Maar waar begin je? Je kunt kijken naar onze tips voor ongemakkelijke gesprekken, of één van ons bellen en bespreken of je ons wilt inschakelen. Dat kan individueel; conflict coaching zodat je je eigen ongemak en conflictstijl kunt onderzoeken en het gesprek kunt voorbereiden. Dat kan ook voor jullie samen, met dialoogbegeleiding of mediation. Weet wel dat het belangrijk is dat jullie samen de keus maken voor de procesbegeleider / mediator. Je zult de ander dus eerst zelf moeten uitnodigen voor het gesprek en toelichten waarom je daar hulp bij wilt inschakelen. Uiteraard kunnen we je wel tips geven hoe je zo’n uitnodiging kunt doen. Ook bieden we aan om samen met jou of jullie een conflict-diagnose te doen. Dit kan ook nuttig zijn aan de start van een samenwerking, als er echt nog geen vuiltje aan de lucht is.

Vijf voor twaalf

Dat er ruzie is, is voor iedereen duidelijk. Sterker nog, jullie hebben je al ‘bewapend’ en aan beide kanten zijn al advocaten of andere adviseurs in stelling gebracht. Om een overtuigend dossier op te tuigen; gericht op het winnen van ‘de zaak’.  Maar één van de adviseurs of jijzelf vraagt zich toch nog hardop af of er niet toch nog één laatste poging gedaan moet worden om er samen uit te komen. Want liggen we alle kaarten op tafel? Is jouw verhaal echt zo ijzersterk dat je de gang naar de rechter aandurft? En stel dat je wint, raak je dan ook iets kwijt?

In dergelijke gevallen is het zeker een goed idee om mediation te onderzoeken. En daar vooral niet lang mee te wachten. Bij ons kun je vrijwel altijd binnen een week op intake-/kennismakingsgesprekken. In dat gesprek zullen we met jou, maar ook met ‘de andere kant’ doorpraten over de zin van mediation in deze fase. Staat er echt nog een deur op een kiertje? Ben je bereid om te luisteren naar wat de ander aan belangen, behoeften en overtuigingen heeft en die van jezelf te delen om tot een duurzame oplossing te komen waar je allebei ja tegen zegt? En staat je adviseur ook achter jouw keuze om te gaan voor een win/win oplossing, zelfs al lijkt je zaak (juridisch) heel sterk?

Mediation op de valreep, terwijl de gang naar de rechter al is aangekondigd kan spannend zijn; de gesprekken in de aanloop naar zo’n besluit zijn vaak op het scherpst van de snede gevoerd, kun je nog terug naar een meer ‘collegiale’ aanpak waar bijvoorbeeld ook aandacht is voor jullie reputatie, de impact van het conflict op anderen binnen jullie project, bedrijf of partnerschap en misschien zelfs wel voor de emoties die onder het conflict verborgen zitten. Bereid om het te proberen? Bel of mail en we gaan zo snel mogelijk met alle betrokkenen op verkenning. Weet je niet zeker of de ander instemt met de gang naar de mediator? Je kunt een dergelijk verzoek eerst in de week leggen via de adviseurs. Ook kan het helpen om de ander de keuze te geven over welke mediator jullie inzetten om jullie gesprek te begeleiden.

Op de bodem van de put

Heeft mediation nog zin als je al jaren aan het procederen bent? Tienduizenden euro’s gespendeerd aan juridische kosten, en allebei al eens je gelijk gehaald in een tussenvonnis, of één van de vele procedures die je tegen elkaar hebt aangespannen. Je spreekt niet meer met elkaar, maar over elkaar, via adviseurs en tijdens de zitting. Elke vorm van respect of vage herinnering aan betere tijden is vervlogen. Waarom zou je dan nog mediation overwegen?

Een precies antwoord op die vraag kunnen wij je niet geven. Wel kunnen we delen wat overwegingen waren van de partijen die we via de rechtbank en het hof de afgelopen jaren aan tafel begeleiden. Ze waren moe van de strijd, wilden verder met hun leven. Hun geliefden waren het zat. Het geld om te kunnen procederen raakte op. Er waren mensen overspannen geraakt als gevolg van de slepende procedure en de impact die dat had binnen de organisatie. Of de rechter had gezegd; als ik nu in deze procedure een uitspraak doe, bent u dan klaar of zie ik u over enkele maanden opnieuw? Is de oplossing die u wenst echt juridisch van aard?

Slaagden al deze zaken? Het eerlijke antwoord; nee. Sommige mensen zijn zo diep gekrenkt of verweven met het conflict dat er geen weg meer terug lijkt. De wens om het (juridische) gelijk weegt zwaarder dan een oplossing die een einde maakt aan de ruzie. Maar in ruim de helft van de gevallen lukt het wel om met elkaar om tafel, soms voor het eerst in jaren, een goed gesprek te voeren en zaken op te lossen. In andere gevallen blijkt samen tot een oplossing komen niet mogelijk, maar rapporteren mensen vaak dat het goed was elkaar weer eens recht in de ogen te kijken en het echte verhaal te horen, zonder de juridische argumenten. Het is dan aan de rechter om uitspraak te doen, maar vaak heeft de mediation toch iets opgeleverd in het proces om de uitkomst te aanvaarden.

Kortom…

Wat is de perfecte timing om de mediator in te schakelen? Dat kunnen wij helaas niet voor jullie bepalen. Maar wil je meer weten over onze diensten, en vrijblijvend sparren over andere manieren om uit een conflict te komen of een groter conflict te voorkomen? Bel of mail en wij maken graag tijd.

Managen van macht in mediation

Managen van macht aan de mediationtafel

Mediation is een mooi vak. Elke mediation is anders. Elke keer weer andere mensen, andere dynamiek en, ook al is soms de onderliggende conflictstof vrijwel identiek, andere conflictpatronen.. Het is telkens de uitdaging om te zoeken naar wat er nodig is voor deze specifieke partijen om hun confrontatie om te buigen naar een vorm van samenwerking. Maatwerk dus. Een bijzonder aspect in de dynamiek is de macht aan tafel. In sommige mediations vraagt het managen van macht aan tafel bijzondere aandacht van de mediator.

Wat zijn de regels?

De artikelen 4 en 5 van de MfN – Gedragsregels van de Mediator zien toe op de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de mediator. De mediator heeft geen belang bij een van de partijen of bij (de uitkomst van) de mediation, noch heeft hij op enige wijze een voorkeur voor of afkeur van een van de partijen, hoe deze zich ook voordoen. Deelnemers zijn voor de mediators gelijk.

Machtsverschillen ‘buiten’

Buiten de tafel van de mediator is er vaak wel een machtsverschil, dat meegenomen wordt in de mediation zelf. Vier voorbeelden uit de praktijk waarin de factor (vermeende) macht een rol van betekenis kan spelen.

Bij arbeidsmediations is er meestal een hiërarchische verhouding tussen partijen. Die hiërachie zet de gelijkwaardigheid onder druk; de werknemer voelt de macht van zijn werkgever, of de werkgever voelt zich klemgezet door de bescherming die een medewerker van rechtswege geniet.

Een andere vorm van macht bestaat in mediations die voortkomen uit een advies van de rechtbank. De partij die de rechtszaak heeft aangespannen heeft binnen de mediation een machtspositie. Alleen hij/zij kan de rechtszaak intrekken, of kan deze (ook al is de gerechtelijke procedure zelf voor de duur van de mediation opgeschort) als een zwaard van Damocles boven de mediation laten hangen. De gedaagde partij voelt haarfijn aan dat daardoor een afhankelijkheid bestaat – wat de vermeende ‘slechtheid’ van de eiser voor hem of haar nog maar eens onderstreept. De gedaagde kan het gevoel hebben gechanteerd te worden en neemt dit als weerstand mee de mediation in.

Nog een andere machtsmethode is om de mediation te vertragen, zonder daarin zo ver te gaan dat de mediator de gewenste voortvarendheid in gevaar ziet komen. De Amerikanen hebben hier het mooie werkwoord “to slow-walk” voor. Externe oorzaken worden aangegrepen voor het niet snel kunnen werken – een overlijden in de familie, ziekte, belangrijke verplichtingen, men is vaak vindingrijk. De andere partij wil voortgang, krijgt die niet en moet knarsetandend wachten. In het ergste geval verwijt hij de mediator dat deze niet “optreedt” en nalaat de andere partij tot snelheid te verplichten.

Het is voor een mediator ook oppassen geblazen als partijen zich helemaal naar de mediator voegen; dan is het vaak zo dat partijen hun eigen verantwoordelijkheid niet willen of durven nemen, de mediator als de grijze wijze man/vrouw zien en diens raad en advies van willen opvolgen. Zij leggen in feite de macht bij de mediator neer – maar die moet daar verre van blijven.

Hoe kijk ik naar macht in mediation?

Er is mijns inziens niet één standaard wijze om de verschillende machtsstructuren aan de mediationtafel te ontzenuwen, het blijft in alle gevallen maatwerk. De algemene benadering is echter wel telkens weer: partijen hebben gezamenlijk aan de mediator de opdracht gegeven hen te helpen er samen uit te komen (ook in arbeidsmediations, ook al betaalt de werkgever vrijwel altijd de hele rekening). De vraag dus uiteindelijk telkens weer terugleggen bij de deelnemers: wat kun jij zelf doen om een oplossing te vinden? Partijautonomie en eigen verantwoordelijkheid stimuleren is een kerntaak van de mediator, in geen geval kan hij (of zij) als redder optreden van de “on-machtige” partij. Dat is soms heel zorgvuldig de kunst beheersen om te balanceren; steeds net genoeg steun geven of de juiste interventie plegen die zorgt dat mensen zelf een basis vinden om samen te werken, richting een scenario waar ze zich beiden in kunnen vinden. Van winnen en verliezen naar een werkbare gezamenlijke oplossing. En elke keer dat dit de deelnemers weer lukt – zeker als de weg niet vrij was van obstakels rondom macht en onmacht – maakt dat ons werk erg dankbaar.

Zoals ik deze blog al startte; we hebben als mediators een mooi en vooral boeiend beroep!

Muzikale Troost Eline van Tijn

Muzikale troost in bijzondere tijden – deel 2

Ook onze zakelijke- en arbeidsmediator Eline van Tijn leeft haar hele leven al met muziek. Vandaag deelt zij in deel 2. haar tips om in deze bijzondere tijden even afleiding en troost te vinden.

‘Na het mooie initiatief van Roderic kan ik natuurlijk niet achterblijven.

Ook voor mij geldt: er is zoveel muziek waar ik blij van kan worden! Ik deel nu de nummers die als eerste opkomen:

Nummer 1: Brahms

Om te beginnen volg ik graag de klassieke koers van Roderic. Ik speel geen piano maar dwarsfluit en door een arrangement voor mijn fluitkwartet van de 3e symphonie van Brahms is dat een enorme favoriet van mij geworden.

Nummer 2: een vleugje New Orleans

Vervolgens neem ik iedereen graag mee naar New Orleans, waar ik zo vaak te gekke lokale artiesten heb horen spelen, zoals de fantastische blazers van de beroemde Preservation Hall Jazz Band

En jazz vormt maar een klein deel van het enorme rijke muzikale erfgoed uit New Orleans. Meer van deze tijd zijn de artiesten Stanton Moore, een van de beste drummers ter wereld, Trombone Shorty, waanzinnige trombonist, die zijn bijnaam verdiende omdat hij als kleuter van 3 al trombone speelde en Cyril Neville, steengoeie zanger uit de zwaar getalenteerde muzikale familie Neville. Ze spelen samen een nummer waar ik altijd op wil dansen. Zoals deze van Allen Toussaint, de lokale hitcomponist die helaas in 2015 is overleden, maar die ik gelukkig daarvoor nog vaak heb mogen zien en horen spelen.

Nummer 3: familie-favorieten

Zo kan ik nog eindeloos doorgaan, maar goed; wat ik nog graag wil delen is dit juweeltje, troostrijk nummer van mijn eigen muzikale man, Geert-Jan Hoek, ook nog eens geproduceerd door mijn eigen broer, Eric van Tijn, in onze eigen studio Soundwise.

En tot slot deze prachtige nieuwste versie van het oude succesnummer uit eigen stal, 15 miljoen mensen. Zojuist ten tijde van Corona gecoverd door Nederlandse topartiesten Snelle en Davina Michelle.

Zonder muziek kunnen we niet!’

Mediatorschap Roderic

De zakelijkheid van mediation

Eind 2018 heeft Roderic van Voorst tot Voorst zich bij ons kantoor aangesloten. Na 32 jaar als bankier gooide hij een aantal jaar geleden het roer om en werd mediator. In dit artikel maakt hij zichtbaar wat de potentiële meerwaarde is van zakelijke mediation, ook in het internationale bedrijfsleven en binnen financiële instellingen.

Roderic: Sinds november 2018 ben ik verbonden aan Mediation Amsterdam. Dat is een stimulerende high energy environment, vooral door de drijvende kracht van Tabitha en Eline, beiden door de wol geverfde mediators. Meerdere mensen hebben mij in de afgelopen maanden, sommigen verbaasd (en een enkeling zelfs wat meewarig?), gevraagd waarom ik mediator ben geworden, en of “de zaken al lopen”. Die meewarigheid kan uiteraard een eigen perceptie zijn, ingegeven door mijn eigen onzekerheid met betrekking tot de in de toekomst te behalen successen. Ik kon mij echter toch niet aan de indruk onttrekken dat vooral oud-bankiers vinden dat je, na een zo lange carrière van 32 jaar in de financiële wereld, eigenlijk eerder een commissariaat ambieert, of met een paar vriendjes een private equity firm opricht, ofwel financieel adviseur wordt als partner in een gerespecteerde AEX-gerelateerde boutique.

Mediation klinkt wat zweverig, het zit in de sector “ruzies” en zeker niet in de sector van de miljoenenbedrijven, waar krachtdadig optreden en doortastend besluiten nemen noodzakelijke elementen zijn voor groei of minstens het behoud van een sterke marktpositie van de onderneming. Geen soft “gedoe”, maar aanpakken.

Eigen ervaringen
Ik heb de consequenties van krachtdadig optreden van nabij meegemaakt in 2007, toen ABN AMRO werd opgesplitst door een consortium van drie banken, op hol geslagen nadat TCI (als 1%-aandeelhouder) hiervoor in een aandeelhoudersvergadering de deur had geopend. Twee van deze drie banken hebben dit avontuur, mede overigens ook onder invloed van de crisis in 2008, niet of nauwelijks overleefd: Fortis Bank ging geheel ten onder en werd zelf opgesplitst tussen BNP en het eigen Nederlandse kantorennet (dat, samengevoegd met het Nederlandse bedrijf van ABN AMRO, door de Nederlandse Staat moest worden gered en nu alsnog ABN AMRO heet); Royal Bank of Scotland werd aan het infuus van de Engelse overheid gelegd, toen die deze bank moest redden door bijna 90% van de aandelen over te nemen; RBS lijdt nu een treurig bestaan aan de zijlijn. Banco Santander was de enige die er redelijk uit sprong: zij kochten ABN AMRO-dochters Banco Real in Brazilië en Banca Antonveneta in Italië, waarvan later bleek dat zij deze laatste bank vooraf al hadden doorverkocht voor een hoger bedrag dan de koopprijs. Zo kan doortastende besluiten nemen dus ook uitpakken.

Ik heb in mijn lange bankiersbestaan, onder andere als relatiebeheerder en als hoofd Oost-Europa voor Syndicated Loans bij ABN AMRO vele besluiten genomen, vele handtekeningen gezet onder miljoenenkredieten, gecompliceerde financieringsstructuren opgezet, de halve wereld over gereisd en daar een bescheiden verzameling KLM-huisjes aan overgehouden. Ik ken het internationale bedrijfsleven van zeer nabij, welke krachten spelen voor het succes van een onderneming. Veel van die kwaliteiten zie ik terug in de kerncapaciteiten van een mediator: goed luisteren, emoties respecteren en waarderen, opties onderzoeken, het uitonderhandelen van de verschillende oplossingsmogelijkheden.

Wat mediation inderdaad wel in zich heeft, anders dan in mijn bankiersbestaan, is dat het wordt ingezet bij conflict, of op zijn minst bij dreigende onenigheid.

Toegevoegde waarde van de ervaren business mediator
De toegevoegde waarde van mediation is dat de angel uit een dergelijk (potentieel) conflict of onenigheid wordt gehaald door een open en eerlijk communicatieproces tot stand te brengen.
Bij mediation in de zakelijke markt komt daar bovendien bij dat de mediator affiniteit heeft met de bedrijfsprocessen en inzicht heeft in de bedrijfsactiviteiten van partijen, zodat hij desgewenst zelfs een actievere rol op zich kan nemen dan alleen maar als faciliterend mediator op te treden; de “evaluatieve mediation” wordt, zo blijkt ook uit onderzoek, in het bedrijfsleven op prijs gesteld; de mediator denkt mee en helpt zo om tot een goed eindresultaat te komen. Daarbij moet duidelijk blijven dat het eindresultaat door partijen wordt overeengekomen, zonder aansprakelijkheid daarvoor van de mediator.

Een mediator is dus geen goeroe, geen psychiater, geen meditatie-deskundige die mensen aan het huilen brengt. Een mediator helpt mensen om hun eigen beslissingen en keuzes goed te onderkennen, op een rijtje te zetten, bespreekbaar te maken en hen te leiden naar de voor hen (en door hen zelf te bepalen!) beste oplossing, waarin alle belangen, zowel de gedeelde als de eenzijdige, zoveel mogelijk worden gewaarborgd. Dat is een waardevol proces en mediation brengt daarmee wat meer vrede op aarde.

Mediation staat daarom ook, steeds meer, op een gerechtvaardigde plaats naast de formele rechtsgang, waar de keuze voor een oplossing door partijen uit handen wordt gegeven aan de rechter, wat in sommige gevallen zeker de betere keuze kan zijn om een conflict te beëindigen, maar in het verleden ook vaak de enige keuze leek omdat mediation niet in beeld was. De rechter beslist op basis van de wet, niet primair op basis van de belangen van beide partijen. In mediation staan die belangen juist voorop.

Groei-potentieel
In de zakelijke markt is nog voldoende ruimte voor groei van het gebruik van mediation, dat tot nu toe vooral (circa 70%) wordt ingezet bij echtscheidingen en bij arbeidszaken (zoals langdurige ziekte, reïntegratie of ontslag). Er zijn vele voorbeelden in de zakelijke markt die voor mediation in aanmerking komen, zoals bijvoorbeeld verschil van inzicht tussen aandeelhouders over de koers van het bedrijf, incompatibilité d’humeur tussen RvB en RvC , andere visies tussen de DGA en zijn kinderen die het familiebedrijf straks moeten voortzetten, onbetaalde rekeningen omdat de afnemer de geleverde spullen niet acceptabel vindt ook al heeft hij gekregen wat hij had besteld, de uitvoering van een contractueel overeengekomen bouwwerk is niet naar behoren, etc. etc.

In 2018 was hiervan een mooi voorbeeld ABN AMRO, waar eerst de voorzitter van de RvC uit haar functie werd ontheven, en waar kort daarna een aantal directeuren een anonieme brief schreef met klachten over het management. In beide conflicten werd geen mediation ingezet – en lag de onmin breed uitgemeten op straat.

Minimale inzet
Wat mediation wel vereist is inzet van tijd voor de gezamenlijke gesprekken en dat kan soms een hobbel zijn, want “een ondernemer heeft altijd al tijd te kort” – maar daar staat tegenover dat ook een rechtsgang betrokkenheid vereist en dus een investering in tijd, want met de dure ingehuurde advocaat zal ook vaak overlegd moeten worden. De tijd die aan mediation wordt besteed lijkt echter waardevoller, omdat het doel van mediation is om tot een door alle partijen gedragen oplossing te komen, met behoud van de relatie.

Dus mocht zich een situatie voordoen waar u zich bepaald niet prettig bij voelt en als dan de boosheid daarover af en toe de gedachte voedt dat dit maar eens voor eens en altijd moet worden rechtgezet door een rechter? Dan is mediation waarschijnlijk “the best way forward”.

U kunt in ieder geval eens een mediator bellen om daarover van gedachten te wisselen.

Samen op zoek naar de beste oplossing voor uw conflict.

Maatwerk en meer dan mediation

Wij hebben in onze praktijk met drie mediators gemiddeld zo’n 15 mediations tegelijk lopen. Mediaten kan en moet je niet wekelijks veertig uur non-stop achter elkaar door willen doen vinden wij. Dan gaan zaken door elkaar heen lopen, en kun je niet meer de kwaliteit en aandacht geven die wij onze klanten willen geven.

Naast mediation krijgen we ook regelmatig andere opdrachten binnen. Die lijken op mediation – aan de basis ligt vaak een conflict of een verlangen om een conflict te voorkomen – maar zijn toch net even anders.

Verzoeknummers
Zo coachen we op aanvraag individuen en teams, waar de communicatie met ‘de ander’ niet prettig en effectief verloopt. Welke patronen of gewoontes, verwachtingen en wensen liggen onder die wrijving verscholen?

Deze week voerde ik vier verkennende gesprekken voor coaching-opdrachten voor individuen en teams. Iets wat dan vaak gevraagd wordt is: vertel eens iets over jullie aanpak. En dat is héél logisch.

En tegelijkertijd is ons antwoord vaak: wat hebben jullie nodig?

Geen pasklare antwoorden
Want wij werken niet met een standaard methodiek waarna je na het invullen van een aantal vragenlijsten op basis van je kleur bijna pasklare antwoorden krijgt op wie je bent en waarom de samenwerking met collega B, net van een andere kleurtype, voor geen meter werkt.

Mensen zijn complex, en de interactie tussen mensen zo mogelijk nog ingewikkelder.

Wij geloven in luisteren en samen onderzoeken. Uiteraard hebben wij ook een toolbox (oplossingsgericht werken, inzichten uit de systeemdynamiek, tafelopstellingen, visual facilitation, evaluatieve mediation) vol interventies. En jarenlange ervaring waarmee we mét u, jou en jullie zoeken naar helderheid, meer inzicht en als het even kan meer begrip en plannen die samenwerken in de toekomst minder moeizaam gaan maken.

Gelukkig vinden de meeste mensen die ons benaderen dat een pré. Geen vast format, maar maatwerk. En co-creatie, samen stap voor stap de weg naar oplossingen vormgeven. Wij durven te leiden maar geloven ook in jullie potentieel.

Doen wat werkt. Zonder poespas samen zoeken naar de beste oplossingen. Daar staan wij voor.

Meer weten? Neem gerust contact op!

Goed weekend!

Wij doen mee: Week van de Werkstress mediation-hotline

Zorgt een conflict op werk voor stress? Bel tijdens de Week van de Werkstress met de hotline: 0800-MEDIATION

Dat is de nieuwste actie van de NMv-ambassadeurs i.s.m. collega’s van de specialistische mediation-beroepsverenigingen VAN en MfN-Groep Arbeidsmediators. In de Week van de Werkstress, van 12 t/m 16 november 2018, dragen onze mediators Eline van Tijn en Tabitha van den Berg graag belangeloos bij aan deze actie.

Een conflict is besmettelijk
Een slechte verhouding met je baas, ruzie met een collega of een vervelende klant: conflicten op en rond de werkvloer kunnen voor veel stress zorgen. Want laten we eerlijk zijn, lang niet iedereen is er even goed in om bij een ontluikend conflict meteen zelf in actie te komen. Integendeel, vaak hopen we dat het vanzelf wel goed komt. En die hoop blijkt vaak ijdel. Conflicten blijven sluimeren of, erger nog, ontsporen volledig. Met alle gevolgen van dien: van psychisch verzuim tot verstoorde werkverhoudingen die niet meer te lijmen zijn. Dit is niet alleen erg stressvol voor de direct betrokkenen, maar ook voor de rest van het team.

Mediation-hotline
Tijdens de Week van de Werkstress willen de arbeidsmediators van de Nederlandse Mediatorsvereniging (NMv) dit patroon doorbreken. Dit doen ze met de hotline 0800-MEDIATION, waar mensen gedurende de week elke werkdag terecht kunnen met vragen over een zakelijk conflict of verstoorde arbeidsverhoudingen. Dus of je nu een HR-professional, leidinggevende, bedrijfsarts of medewerker bent: via de mediationhotline kan je op een laagdrempelige manier kijken of mediation in jouw specifieke geval van toegevoegde waarde kan zijn. Ook algemene vragen over mediation zijn uiteraard welkom.

Van 12 t/m 16 november is het belteam met arbeidsmediators elke werkdag van 9 tot 18 uur te bereiken via 0800-6334284.

Geen behoefte aan telefonisch contact maar wel benieuwd of mediation bij conflict en mogelijk verzuim op het werk zinvol is? Kijk ook onze vlogs

 

Ziekte en conflict – kip en ei

Ze verschijnen vaak hand in hand. Verzuim en conflict. Kip en ei. Wat was er eerst?

Soms ontstaat conflict als gevolg van verzuim, en soms word iemand ziek van conflict. En soms komt alles tegelijkertijd. Conflict ontstaat zelden door één incident, en verzuim ontstaat – uitzonderingen daargelaten – ook niet van de ene op de andere dag. Een opeenstapeling van klein gedoe en relatief behapbare wrijving leidt tot explosie. Of doodse stilte. En verzuim.

Via de bedrijfsarts
Vaak worden zaken rondom ziekte en conflict naar ons verwezen door  de bedrijfsarts of een consulent van de verzuimverzekeraar. Die ziet dat er meer aan de hand is. Meer dan alleen de vraag hoe en wanneer te starten met reïntegratie. Zo’n advies kan vrij dwingend voelen. Hoezo een ‘vreemde’ inroepen om jullie werkrelatie weer op gang te krijgen?

Mediation is vrijwillig, maar voelt in arbeidskwesties minder vrij. Management, bedrijfsarts, UWV en verzuimverzekeraar;  allemaal sturen ze aan op actie. En dat moet ook, op basis van de Wet Poortwachter en de realiteit van steeds verder oplopende kosten.

Daardoor voelt mediation soms als ‘moeten’. Daarom starten wij in arbeidszaken vrijwel altijd met aparte intakes. Zodat elke deelnemer een eigen keuze kan maken voor mediation én de mediator.

Vaak gaan mediations over de onderlinge (werk-)relatie, misverstanden, beschadigd vertrouwen en communicatie-patronen. Als een van beide deelnemers ziek is, en/of al lang boos of teleurgesteld thuis zit, kan de stap om weer in gesprek te gaan groot zijn. En spannend.

Het ideaal…
Idealiter word je eerst beter, en kun je dan dat lastige gesprek starten over wat je liever anders had gewild. Over je zorgen en frustraties, en wat er niet goed ging. En, niet onbelangrijk, ook over wat de werkgever verwacht of hoopt in de werkrelatie.

Wisselwerking
Nu blijkt in de meeste gevallen dat mensen – zeker bij ziekte veroorzaakt door spanningsklachten – pas echt gaan opknappen als ook de kou uit de lucht is. Zolang het conflict nog dreigend boven het hoofd hangt, en je niet weet waar je straks aan toe bent, houdt het werk je dag en nacht bezig. De broodnodige rust pakken lukt dan niet. Met die kennis in het achterhoofd, adviseren bedrijfsartsen dan om als eerste stap in het re-integratieproces samen om tafel te gaan. Na een paar weken (soms maanden) rust, voordat je probeert terug te gaan naar het werk met behulp van een mediator aan de slag met het conflict.

Misschien denk je: “kan ik dat wel aan? Ik ben daar nog niet aan toe!”  En dat gevoel snappen wij natuurlijk best. Als je je kwetsbaar voelt, is de confrontatie weer aangaan met dat wat spanning oplevert iets wat je liever vermijdt.

En tegelijk is het aangaan van dat gesprek nodig om weer vooruit te komen. Weten waar je aan toe bent. Ontdekken dat de soep misschien minder heet is dan hij leek, vlak voordat je uitviel.

Stagnatie brengt je niet verder
Vastzitten in en vrezen voor terugkeer naar de oude situatie levert uiteindelijk geen rust en dus geen herstel op. Dat weet de bedrijfsarts, en daarom verwijst hij jullie door naar een onafhankelijke bemiddelaar. Samen op zoek naar passende en duurzame oplossingen.

Meer over dit onderwerp? Kijk ook onze vlogs over het thema ziekte en verzuim

Vooroordelen over mediation

Jeetje, ik zou dat nooit kunnen… die reactie krijg ik vaak van andere professionals en bekenden als ik uitleg wat een mediator doet. Er leven nogal wat vooroordelen over mediation en wat de mediator zoal doet. Toegegeven: soms zijn de verhalen aan tafel inderdaad loodzwaar. De schade of impact die mensen ervaren door het gedrag of nalaten van ‘de ander’ of de organisatie kan groot zijn. En soms is een sessie ook licht, luchtig. Kan er ook gelachen worden. Is de opluchting groot als blijkt dat de soep toch niet zo heet gegeten hoeft te worden als vooraf gevreesd.

Al met al vinden wij dat we een prachtig beroep hebben. Daar vertellen we dan ook graag over als landelijke ambassadeurs en gastdocenten aan universiteiten. Dat is ook nodig gezien sommige misverstanden. Enkele voorbeelden…

Mediation is zweverig
Vorige week legden mijn collega Eline van Tijn en ik in een vlog uit dat mediation alles behalve zweverig is. Er is niets mis met yoga en mindfulness, en mediation is zeker een alternatieve vorm van conflicten oplossen. Een alternatief voor het zogeheten toernooi-model, waarin beide partijen de strijd aangaan, evt. met hulp van een legertje adviseurs. Om te winnen. Het gelijk binnen halen. Zorgen dat de andere partij verliest. Mediation is hét alternatief als je liever zelf regie en verantwoordelijkheid neemt. En samen met de ander wilt zoeken en onderhandelen tot je een oplossing vind waar je beide mee akkoord kunt gaan. Dat is niet zweverig, maar heel praktisch en concreet. En het leidt in de meeste gevallen tot snelle en goede oplossingen.  Die gewoon zwart op wit, in een overeenkomst worden opgetekend.

Mediation alleen bij zware escalatie
Mijn collega’s en ik horen ook regelmatig de misvatting dat mediation alleen zinnig is als een conflict al rampzalige proporties heeft aangenomen. Soms arriveren conflicten inderdaad in flink geëscaleerde vorm bij ons op tafel. Maar dat hoeft nadrukkelijk niet het geval te zijn. Sterker nog, hoe eerder je actie onderneemt omdat je dreigt vast te lopen, hoe groter de kans is dat je er samen op een goede manier uitkomt. Zelfs als afscheid nemen misschien onvermijdelijk lijkt.

Ook over het vooroordeel “Mediation is een zwaar middel” maakten we een vlog. Volgende week volgt een nieuw vlog. Reacties op deze twee vooroordelen & suggesties voor andere vooroordelen welkom!