Rouw en ruzie rond de kist

In maart van dit jaar verscheen er een vermakelijk boekje getiteld “Voorkom ruzie bij de kist”, van Bernard Schols en Heidi Klijsen. Aan de hand van 101 anekdotische voorbeelden wordt aangegeven wat je kunt doen (in een testament, bijvoorbeeld) om ruzies na je dood tussen je erfgenamen te voorkomen.

Wat er mist…

Een belangrijk aspect dat in dit boek onderbelicht blijft is om bij leven al met de erfgenamen rond de tafel te gaan. Dat lijkt wellicht een open deur, maar zo eenvoudig is het niet. Het onderkennen van de eigen sterfelijkheid is één ding, daarover vrijelijk praten een tweede. Dat geldt niet alleen voor de toekomstige erflater, maar ook voor de toekomstige nabestaanden. Het levenseinde is niet alleen een zwaar beladen onderwerp, waar emoties van lijden, verlies en rouw direct mee verbonden zijn. Het verdelen van bezittingen roept ook elementen op van hebzucht, jaloezie, schaamte en berouw. Allemaal zaken die een gesprek ernstig kunnen bemoeilijken. Daarom gaan de meesten dat gesprek maar liever uit de weg. Want ook bij netjes opgevoede mensen zoals u en ik, die dit soort emoties keurig in bedwang hebben, spelen onderhuidse stromingen toch een rol.  Als die uitbarsting er dan eenmaal komt, is deze extra heftig als gevolg van het eerst zo keurig en wellevend ingehouden zijn.

Voorkomen in plaats van het onvermijdelijke afwachten

Toch is er veel voor te zeggen om dat gesprek wel aan te gaan. Dat kan bijvoorbeeld bij een notaris, die meteen een testament kan opstellen. Dan wordt het waarschijnlijk een vrij technische, op erfrecht en activa gerichte bijeenkomst. Dat kan prettig zijn, omdat de onderliggende emoties dan niet hoeven op te spelen. Er kleeft ook een risico aan: de emoties die “veilig” onderliggend blijven kunnen op een later tijdstip, na of rond het overlijden, toch roet in het eten gooien.

Het kan ook anders

Zo’n gesprek kan ook onder begeleiding van een mediator. Die helpt eerst om:

– samen het familiesysteem te analyseren,
– ieders rol daarin te verhelderen,
– de onderliggende emoties te benoemen,
– daaraan erkenning te geven.

Op deze wijze raken de familieleden bevrijd van die elementen die, na het overlijden van de erflater, in zoveel gevallen de oorzaak zijn van ernstige ruzies. Conflicten die mogelijk, soms zelfs opzettelijk, de rest van het leven in stand blijven, familieverbanden die verscheurd raken. Boosheid en frustraties die zelfs ook de generaties daarna, de kleinkinderen van de erflater, nog kunnen beïnvloeden. Dat kan worden voorkomen. Daarvoor biedt een tijdig gepland goed gesprek (of een aantal goede gesprekken) een serieuze oplossing. Een ervaren familiemediator kan u daarbij helpen en kan zo voor u, uw kinderen en uw kleinkinderen van onschatbare waarde zijn.

Familie, een (ver)bond voor het leven

Familie is een waardevol bezit dat gekoesterd mag worden, want je hebt familie voor het leven. Ook dat klinkt als een cliché of als een open deur, maar zo eenvoudig is het niet om dat bezit ongeschonden te houden. Het gaat in ieder geval vaak niet vanzelf.

Heeft u naar aanleiding van dit artikel interesse in een nadere gedachtenwisseling hierover? Dan kunt u altijd bellen of mailen met Mediation Amsterdam. Wij staan u graag te woord, ook bij complexe familieverhoudingen.