Tag Archief van: DIY tips conflict

familiebedrijven

Geen familie(bedrijf) zonder ruzie!

Een familie zonder conflicten bestaat niet. Net als in ieder huwelijk of in elke samenwerking moet er wel eens iets botsen tussen de verschillende individuen. In de ene familie kan conflict escaleren in flinke ruzie tot zelfs complete oorlog, terwijl in de andere men na een botsing weer terug kan keren naar familiale harmonie. De behoefte aan harmonie is universeel. Die behoefte maakt vaak dat we onze ergernissen of eigen wensen voor de lieve vrede opzijzetten. Dat laatste kan precies de oorzaak zijn van escalatie op een later tijdstip, soms pas tientallen jaren later.

Ruzie in de familie is altijd pijnlijk. Vooral als het conflict eindigt met het verliezen van contact met een of meer familieleden. Eigenlijk komt de ruzie dan dus niet ten einde; ergens blijft het van binnen knagen. Als door een familieruzie ook nog eens het familiebedrijf ten onder gaat is de schade dubbel en dwars. Zo kopte het FD afgelopen week nog “Bonje in familiebedrijven berokkent onherstelbare schade“.

Ik vind het van groot belang om dat te voorkomen en vaak blijkt dat niet eens zo heel moeilijk te zijn. Zoals laatst een pater familias mij meldde: “Ik ben trots op ons; dat ene gesprek heeft al wonderen gedaan voor onze samenwerking!”

Gesprek uit ervaring
Als zakelijk mediator mag ik regelmatig families begeleiden met gedoe in hun familiebedrijf. Het bedrijf is meestal de trots van de familie en als men eenmaal over mijn drempel is, dan is motivatie groot om mee te werken aan de mediation. Het helpt ook dat ik zelf 30 jaar ervaring heb als ondernemer in een familiebedrijf. Er is over en weer herkenning van de typische dynamiek in familiebedrijven en minder gêne om het gesprek te voeren over de familiale conflicten. (NB Natuurlijk verliep de geschiedenis van mijn eigen bedrijf ook niet vlekkeloos; als je er meer over wilt lezen zie mijn artikel in ons jubileum magazine).

Mijn hulp wordt eigenlijk nooit ingeroepen door de oprichters van het familiebedrijf, maar door een lid van de tweede of zelfs derde generatie. Vervolgens lukt het hen om de andere leden van de familie te laten instemmen met een mediation-traject. Hoe slecht de onderlinge sfeer ook is en hoeveel boosheid en verdriet er leeft. Met name de oudere generatie heeft toch altijd het beste voor met de eigen (klein)kinderen.

Het wonder en de vuile was

Hoe komt het dat een mediation-traject binnen een familiebedrijf zo relatief eenvoudig en snel succes brengt? Het ‘wonder’ zit hem denk ik in de onderliggende familieband die altijd blijft bestaan. Die sterke band maakt dat iemand daarbinnen besluit dat hij of zij genoeg heeft van alle ruzies en dat er iets moet gebeuren. En hoewel het geen schande is om hulp van buiten in te roepen, is het ook heel belangrijk om de vuile was niet buiten te hangen. De mediator kan als neutrale derde conflictprofessional in vertrouwelijkheid de gesprekken begeleiden. Alleen al het feit dat familieleden bereid blijken om bij elkaar te gaan zitten met een mediator kan reden zijn om de ergste wrok te laten varen.

Samen aan de slag

Natuurlijk moet de vuile was nog wel gedaan worden! Het is hoognodig om van elkaar te horen over boosheid en verdriet. Wat is er misgegaan, waarover is men teleurgesteld of gekwetst. Meestal zijn deze gesprekken al in geen jaren of zelfs nog nooit gevoerd. Als mediator kan ik met alle respect deze confrontatie afdwingen omdat men het in feite al eens is over het gemeenschappelijke doel: het bereiken van een positieve toekomst voor de hele familie.

Heeft dit wel zin?

Het is heel normaal dat minimaal een paar familieleden of zelfs iedereen twijfelt of dat gemeenschappelijk doel wel haalbaar is. De eerste gezamenlijke mediationbijeenkomst is iedereen vaak vrij gespannen. Alles wat gezegd wordt moet daarna nog even bezinken. Toch volgt er dus meestal vrij snel een kentering, waarbij de familie weer elkaars kracht en kwaliteiten gaat zien. Geweldig mooi om mee te maken! Ze hebben mij al snel niet meer nodig en gaan weer samen aan de slag met alle capaciteiten die er al waren. Waarbij iedereen realistisch genoeg is om te begrijpen dat er heus nog wel eens confrontaties zullen zijn. En dat is juist goed en nodig om een familiebedrijf toekomstbestendig te houden.

Zelfhulp / tips

Wat kun je zelf al doen als het schuurt in het familiebedrijf en je wilt er graag samen uit komen?

– Maak een afspraak om in alle rust bij elkaar te komen.

– Probeer het gesprek op gang te brengen aan de hand van wat voorbereiding.
– Vraag je meewerkende familieleden om ieder voor zich de antwoorden op de volgende vragen op te schrijven.

– Voer het gesprek aan de hand van ieders input.

Vragen ter voorbereiding op het familiegesprek

– Wat betekent onze samenwerking voor jou persoonlijk?

– Waarover maak je je (het meeste) zorgen?

– Wat heb je nodig van de anderen om tot een goede samenwerking te komen?

– Wat heb je zelf te bieden aan de anderen?

– Welke uitdagingen zie je voor jezelf als je goed voor jezelf en je eigen belangen wilt zorgen zonder de anderen te schaden?

 

bemiddelen in de praktijk

DIY tips in explosieve situaties

Conflict-zelf-management

We (her)kennen ze allemaal: situaties waar iemand het bloed onder je nagels vandaan haalt, of zich uitermate dom gedraagt. Om uit je vel te springen. Of toch niet? Kun je jezelf managen en bemiddelen in een situaties waarin je eigen bloed kookt?

Bezint eer ge er boven op springt.

Tips van twee mediators die zelf ook wel eens dreigen te ontploffen 😉

  1. Tel tot 10. Neem de tijd om voor je een confrontatie aan gaat te checken wat er allemaal door je hoofd en lijf gaat.
  2. Kom tot rust. Kijk eens naar “The Power of Listening”. Een geweldig TEDx-filmpje van prof. William Ury, de grondlegger van het Harvard Onderhandelen, over zijn pogingen om Hugo Chavez tot vredesonderhandelingen te verleiden.
  3. Korte / lange termijn analyse. Maak een onderscheid tussen wat je nú wilt, en wat je wellicht op de iets langere termijn nodig hebt van de persoon in kwestie. Daar kan een discrepantie in zitten. Ik wil nú dat hij/zij zijn kop dicht houdt versus volgende week moeten er 25 klanten/ouders/leden worden na gebeld en als hij/zij uit het bestuur stapt, sta ik er alleen voor…
  4. Praat met elkaar, niet over elkaar. Zo verlokkelijk en zo menselijk, maar DOE HET NIET! Blaas evt. thuis wat stoom af, maar ga niet op zoek naar medestanders of medeleven bij betrokken omstanders. Voor je het weet ontstaan er twee groepen en escaleert een eenvoudig frustratie-moment in een volledige bestuurscrisis of gespleten team. Zie daar nog maar eens zonder kleerscheuren uit te komen.
  5. Communiceer rechtstreeks. Is de discussie via de mail, ga er dan van uit dat je beter face-to-face of tenminste per telefoon kunt communiceren. Voorkom een digitale loopgravenoorlog, waarbij beide partijen hardnekkiger vast komen te zitten in de eigen visie op de gebeurtenissen.
  6. Wees zuinig. Moet je toch mailen, bijvoorbeeld omdat er meerdere mensen betrokken zijn: wees kritisch op je verzendlijst. Voeg zeker geen mensen toe. Is je kwestie persoonlijk, adresseer dan alleen diegenen het echt aan gaat.
  7. Vermijd verwijten. Weersta de verleiding om in je emotie (of erger nog, ’s nachts met een drankje op!) een vijf pagina’s lang betoog vol klachten naar de ander te sturen. Opschrijven is goed, maar wacht een dag en kijk er nog eens heel kritisch naar! Communiceer bondig en constructief. Doe een helder voorstel om tot een oplossing te komen.
  8. Blijf bij jezelf. Heel lastig maar o zo belangrijk: probeer na te vragen of wat jij gehoord of gevoeld hebt wel echt klopt. Wil je toch een persoonlijk punt maken? Sla niet gelijk aan het jij-bakken, maar kies een passende “Ik-boodschap”. Je formuleert wat jíj wilt en vooral waar jij behoefte aan hebt of had. Zo kweek je begrip voor jouw kant van het verhaal en voorkom je dat de ander jouw boodschap opvat als een aanval waarop alleen verdediging kan volgen.
  9. Bekijk de situatie eens van de andere kant. Natuurlijk ben je boos of beledigd. En heb jij grotendeels of op zijn minst deels gelijk. En toch, probeer het eens te zien vanaf de andere kant. Haal diep adem en verplaats je in de schoenen van de ander. Lees/luister goed wat hij of zij te vertellen heeft en bedenk of er wellicht zaken zijn die jij ook anders had kunnen of willen aanvliegen. Je hoeft de ander geen gelijk te geven, maar kunt wellicht begrijpen wat er is gebeurd. Als mediator weten wij als geen ander: ontstaat er begrip over en weer, dan is de oplossing nabij!

Komen jullie er toch niet samen uit? Heb je behoefte aan hulp? Voor jezelf in de vorm van conflict-coaching of voor je team of samenwerkingsverband, profit of non-profit? Aarzel niet en bel of mail ons op voor een vrijblijvend gesprek en advies op maat.

Onze missie: samen op zoek naar de beste oplossingen.