Tag Archief van: Eline van Tijn

familiebedrijven

Geen familie(bedrijf) zonder ruzie!

Een familie zonder conflicten bestaat niet. Net als in ieder huwelijk of in elke samenwerking moet er wel eens iets botsen tussen de verschillende individuen. In de ene familie kan conflict escaleren in flinke ruzie tot zelfs complete oorlog, terwijl in de andere men na een botsing weer terug kan keren naar familiale harmonie. De behoefte aan harmonie is universeel. Die behoefte maakt vaak dat we onze ergernissen of eigen wensen voor de lieve vrede opzijzetten. Dat laatste kan precies de oorzaak zijn van escalatie op een later tijdstip, soms pas tientallen jaren later.

Ruzie in de familie is altijd pijnlijk. Vooral als het conflict eindigt met het verliezen van contact met een of meer familieleden. Eigenlijk komt de ruzie dan dus niet ten einde; ergens blijft het van binnen knagen. Als door een familieruzie ook nog eens het familiebedrijf ten onder gaat is de schade dubbel en dwars. Zo kopte het FD afgelopen week nog “Bonje in familiebedrijven berokkent onherstelbare schade“.

Ik vind het van groot belang om dat te voorkomen en vaak blijkt dat niet eens zo heel moeilijk te zijn. Zoals laatst een pater familias mij meldde: “Ik ben trots op ons; dat ene gesprek heeft al wonderen gedaan voor onze samenwerking!”

Gesprek uit ervaring
Als zakelijk mediator mag ik regelmatig families begeleiden met gedoe in hun familiebedrijf. Het bedrijf is meestal de trots van de familie en als men eenmaal over mijn drempel is, dan is motivatie groot om mee te werken aan de mediation. Het helpt ook dat ik zelf 30 jaar ervaring heb als ondernemer in een familiebedrijf. Er is over en weer herkenning van de typische dynamiek in familiebedrijven en minder gêne om het gesprek te voeren over de familiale conflicten. (NB Natuurlijk verliep de geschiedenis van mijn eigen bedrijf ook niet vlekkeloos; als je er meer over wilt lezen zie mijn artikel in ons jubileum magazine).

Mijn hulp wordt eigenlijk nooit ingeroepen door de oprichters van het familiebedrijf, maar door een lid van de tweede of zelfs derde generatie. Vervolgens lukt het hen om de andere leden van de familie te laten instemmen met een mediation-traject. Hoe slecht de onderlinge sfeer ook is en hoeveel boosheid en verdriet er leeft. Met name de oudere generatie heeft toch altijd het beste voor met de eigen (klein)kinderen.

Het wonder en de vuile was

Hoe komt het dat een mediation-traject binnen een familiebedrijf zo relatief eenvoudig en snel succes brengt? Het ‘wonder’ zit hem denk ik in de onderliggende familieband die altijd blijft bestaan. Die sterke band maakt dat iemand daarbinnen besluit dat hij of zij genoeg heeft van alle ruzies en dat er iets moet gebeuren. En hoewel het geen schande is om hulp van buiten in te roepen, is het ook heel belangrijk om de vuile was niet buiten te hangen. De mediator kan als neutrale derde conflictprofessional in vertrouwelijkheid de gesprekken begeleiden. Alleen al het feit dat familieleden bereid blijken om bij elkaar te gaan zitten met een mediator kan reden zijn om de ergste wrok te laten varen.

Samen aan de slag

Natuurlijk moet de vuile was nog wel gedaan worden! Het is hoognodig om van elkaar te horen over boosheid en verdriet. Wat is er misgegaan, waarover is men teleurgesteld of gekwetst. Meestal zijn deze gesprekken al in geen jaren of zelfs nog nooit gevoerd. Als mediator kan ik met alle respect deze confrontatie afdwingen omdat men het in feite al eens is over het gemeenschappelijke doel: het bereiken van een positieve toekomst voor de hele familie.

Heeft dit wel zin?

Het is heel normaal dat minimaal een paar familieleden of zelfs iedereen twijfelt of dat gemeenschappelijk doel wel haalbaar is. De eerste gezamenlijke mediationbijeenkomst is iedereen vaak vrij gespannen. Alles wat gezegd wordt moet daarna nog even bezinken. Toch volgt er dus meestal vrij snel een kentering, waarbij de familie weer elkaars kracht en kwaliteiten gaat zien. Geweldig mooi om mee te maken! Ze hebben mij al snel niet meer nodig en gaan weer samen aan de slag met alle capaciteiten die er al waren. Waarbij iedereen realistisch genoeg is om te begrijpen dat er heus nog wel eens confrontaties zullen zijn. En dat is juist goed en nodig om een familiebedrijf toekomstbestendig te houden.

Zelfhulp / tips

Wat kun je zelf al doen als het schuurt in het familiebedrijf en je wilt er graag samen uit komen?

– Maak een afspraak om in alle rust bij elkaar te komen.

– Probeer het gesprek op gang te brengen aan de hand van wat voorbereiding.
– Vraag je meewerkende familieleden om ieder voor zich de antwoorden op de volgende vragen op te schrijven.

– Voer het gesprek aan de hand van ieders input.

Vragen ter voorbereiding op het familiegesprek

– Wat betekent onze samenwerking voor jou persoonlijk?

– Waarover maak je je (het meeste) zorgen?

– Wat heb je nodig van de anderen om tot een goede samenwerking te komen?

– Wat heb je zelf te bieden aan de anderen?

– Welke uitdagingen zie je voor jezelf als je goed voor jezelf en je eigen belangen wilt zorgen zonder de anderen te schaden?

 

Mkb onderzoek Mediation Amsterdam

Ondernemers regelen het liever zelf

Doe ‘t zelf

Heeft u wel eens gedonder met het personeel? een ontevreden klant die niet wil betalen? spanningen rond het bedrijfsbelang met uw zakelijke partners?

In plaats van ons in te schakelen bij een zakelijk conflict kunt u dat natuurlijk ook gewoon zelf oplossen. En meestal lukt u dat. Als MKB-ondernemer had ik zelf (in de jaren voordat ik mediator werd) nog nooit van zakelijke mediation gehoord. Ik had niet kunnen bedenken dat een zakelijk mediator iets voor mij zou kunnen betekenen. U waarschijnlijk ook niet. Hoe ik dat weet? Daar hebben we onderzoek naar gedaan; ik vertel er straks meer over.

Eigen ervaring

Als kind van ondernemers en na 25 jaar zelf ondernemen heb ik geleerd om problemen op te lossen. Zeker als het om klanten gaat is dat natuurlijk altijd de beste optie.

Ik ben wel eens op mijn strepen gaan staan bij een onterechte klacht van een klant. Dat bleek niet handig: we kregen gelijk maar de klant bleef daarna uiteraard weg. De volgende keer zei ik: ik begrijp dat jullie een probleem hebben. Hoe kunnen we jullie hierin tegemoetkomen? Zo’n aanpak kost misschien wat op de korte termijn, maar daartegenover staat het behoud van een dankbare klant.

Had ik als ondernemer een werknemer die niet meer functioneerde, dan belde ik onze vaste advocaat, gespecialiseerd in arbeidsrecht. Die had ook een voortvarende aanpak.

In een enkel geval – conflict met een aannemer of de Gemeente – kwam het in mijn bedrijf tot procederen. Dat was niet echt leuk: dure grap, langdurig, negatieve energie en zelfs nadat we hadden ‘gewonnen’ bleven we achter met de brokstukken. Herkenbaar? En dan te weten dat ik zelf ook nog advocaat ben geweest… in die rol vond ik procederen prachtig. Ik had geen idee hoe vervelend procederen eigenlijk voor mijn cliënten was.

Onbekend maakt onbemind

Inmiddels werk ik alweer jaren als gespecialiseerd zakelijk- en arbeidsmediator bij Mediation Amsterdam. Als zakelijk mediation-kantoor, dat graag maatschappelijk betrokken onderneemt, kregen we de kans om twee masterstudenten onderzoek te laten doen naar de reputatie en het gebruik van mediation bij het MKB[1].

En inderdaad, wat u en ik eigenlijk al wisten: we kwamen erachter dat MKB-ondernemers echte doe-het-zelf’ers zijn… ook in conflictsituaties. En toch is juist daar mogelijk nog winst te behalen. Letterlijk en figuurlijk. Maar uit ons onderzoek bleek dat u nog geen of weinig ervaring heeft met zakelijke mediation.

Winst te behalen

Wat kan mediation opleveren bij een zakelijk conflict? Het is heel simpel: goed, goedkoop en snel!

Om te beginnen heeft u dik kans dat u er beter uit komt. Als zakelijke mediators hebben wij een slagingspercentage rond de 80 procent. Oplossingen die in mediation worden bereikt zijn vaak meer dan een compromis. Er ontstaat ruimte om te bespreken waar het jullie nou eigenlijk echt om gaat. En ook al is iemand nog zo pissig, de interactie met een neutrale mediator zorgt ervoor dat het gesprek weer een constructieve wending neemt. We noemen onszelf ook wel meerzijdig partijdig. Omdat we ons voor alle partijen even hard inzetten. Ook bij hoog geëscaleerde conflicten is het niet ongewoon dat in 1 of 2 bijeenkomsten de ruzie alweer omgebogen wordt naar samen oplossen.

Bovendien is zakelijke mediation een informeel traject. U kunt direct kunt starten en binnen een week of zes is de zaak vaak afgerond. Daarna bent u er weer helemaal klaar mee, vaak met behoud van de relatie. Mocht de oplossing niet of niet volledig zijn gevonden, dan weet u in elk geval relatief snel waar u aan toe bent. Omdat het hele mediation traject onder geheimhouding plaats vindt, kunt u reputatie-schade voorkomen, zelfs als de mediation niet leidt tot een oplossing.

Wat ook fijn is: u hoeft de zaak niet uit handen te geven. U weet zelf toch altijd het beste wat er aan de hand is. U hoeft geen dossier over te dragen aan een advocaat, rechter, arbiter of deskundige. Als mediators zijn we uiteraard wel ter zake kundig als het gaat om conflictbeheersing. We zijn dan ook register-mediators, erkend door de Rechtbank Amsterdam.

Persoonlijk betrokken

Hopelijk heeft u net als de meeste MKB-ondernemers weinig echte conflicten. En bent u prima in staat om uw eigen zaken af te handelen. Mocht er toch iets helemaal vastlopen; gedonder met het personeel, met een klant, intern over een zakelijke beslissing of wat dan ook… weet dan dat zakelijke mediation in feite ‘the next best thing’ is; als zelf oplossen niet meer lukt. U zult daarbij nog steeds persoonlijk betrokken blijven en zelf uw beste oplossing kunnen bepalen.

[1] Pim Holtes VU, Msc. Beleid, Communicatie en Organisatie, Masterthesis: De reputatie van mediation in het Midden- en Klein Bedrijf.

[2] Michelle Visser, VU Master Mediation: Zakelijke mediation: van conflict naar kans

Dit artikel is een ingekorte versie van de publicatie in Tijdschrift voor Conflicthantering, Oktober 2019 – nr. 5

Creatie en conflict: een krachtige combinatie

De meest geniale kunstenaars uit de geschiedenis waren naar verluid een ramp voor hun omgeving. Alles moest wijken voor het perfecte geluid, het mooiste schilderij of die prachtige kathedraal. Krachtige conflicten waren gedurende het creëren eerder regel dan uitzondering. Ook anno nu blijkt het creatieve maakproces soms lastig te combineren met meer mondaine zaken als administratie, werkoverleg of communicatie.

De flow
In een creatieve flow lijken alle andere kwesties bijzaak. Maar: voor brood op de plank, een tevreden opdrachtgever en de samenwerking gezond, blijken dat soort triviale zaken tamelijk belangrijk. Zorg je niet voor heldere afspraken dan zijn problemen bijna onvermijdelijk. Overigens zijn dit soort problemen niet uniek voor creatieve ondernemers. Ook de meeste bakkers bakken liever brood dan dat ze zich bezighouden met de boekhouding of website.

Hoe zorg je dat jouw kunstenaarscollectief, reclame- of architectenbureau niet vastloopt op zakelijk gedoe?

Eigen bedrijf
Eline van Tijn: “Als manager en eigenaar van een succesvol muziekproductiebedrijf heb ik de afgelopen 25 jaar vele ‘kwesties’ voorbij zien komen en helpen oplossen. En zeker ook beginnersfouten gemaakt. Zo stond ik in het begin van mijn carrière eens enorm op mijn strepen. We hadden de klant gewaarschuwd dat wat hij wilde niet goed zou uitpakken. Hij bleef bij zijn oorspronkelijke idee. Toen de productie uiteindelijk geen succes bleek wilde hij niet betalen! Wij hielden onze poot stijf. Afspraak is afspraak. De klant kon uiteindelijk niet anders dan betalen. Ha! Wij wonnen! Alleen zagen we hem nooit meer terug…..”

Kon dat ook anders?
Eline: “Met de kennis van achteraf hadden wij beter moeten doorvragen bij aanvang van het project. Wat bezielde die klant nou eigenlijk? Waar was hij naar op zoek? Kennelijk toch iets anders dan wij gingen maken. Toen hij niet tevreden bleek, hadden we ook kunnen zeggen: “Hey, we begrijpen dat je nu een probleem hebt. Hoe kunnen we helpen om het op te lossen?” Door het werk deels over te doen hadden we voor dat project minder verdiend, maar hadden we de relatie waarschijnlijk voor de lange termijn kunnen behouden.”

Hoe voorkom zélf je gedoe?
Wat kun je doen om voorafgaand en gedurende een samenwerking problemen voorkomen?

Tip 1: Investeer tijd in goede communicatie. Vraag een opdrachtgever om concrete voorbeelden te geven. Wat vindt hij mooi? Wat heeft hij voor ogen en wat verwacht hij van jou?  Vraag dan ook dóór zodat je goed beeld krijgt voor je aan het werk gaat.

Tip 2: Houdt contact over hoe je vordert. Pas zo nodig halverwege jouw werk aan; daar ben je creatief genoeg voor.

Tip 3: Durf ook jouw autoriteit als maker te laten zien! Jij bent de expert. Help onzekere opdrachtgevers door ze uitleg te geven waarom jij gelooft dat eindproduct zo helemaal goed is.

Meer tips: VLOG met Eric van Tijn over creatieve samenwerkingen

Onze autoriteit
Eline: “Nu ik mediator ben heb ik de kracht van communicatie nog beter leren kennen en beheersen. Bij Mediation Amsterdam begeleid ik met name zakelijke conflicten. Juist met gedoe tussen (creatieve) ondernemers kan ik goed overweg. Mijn eigen ervaring als ondernemer in de entertainmentbranche helpt daarbij. Dankzij die bagage ben ik ook gevraagd en onlangs benoemd als bemiddelingsdeskundige bij De Geschillencommissie Auteurscontractenrecht.”

Zit je met een dreigend conflict? Probeer eens in de schoenen van de ander te gaan staan en gebruik je creativiteit om het op te lossen.

Lukt het niet om er samen weer uit te komen? Roep onze hulp in. Als ervaren neutrale conflictprofessionals gaan we graag met jullie om tafel. Op zoek naar een oplossing waar jullie allemaal achter staan.

Conflicten bij fusie en overnames

Het is een hele kunst om een fusie of overname zonder conflict te laten verlopen. Vooral bij grote internationale bedrijven is er een heel leger van juristen, accountants, bankiers, onderhandelaars nodig om het proces zonder escalatie door te komen. En het loopt vaak niet zo lekker. Zoals recent in de media breed uitgemeten vijandigheden bij de overname van TMG tussen Talpa/ John de Mol en Mediahuis/ familie Puijenbroek. Als mediator volg ik met enige verbazing de berichtgeving. De een heeft verloren bij de rechter maar geeft de strijd niet op en blijft zijn aandelen positie versterken tegenover de ander. De ander wil wel om de tafel en geeft daarbij aan dat ze moeten uitvinden wat de tegenpartij eigenlijk wil. Het blijft giswerk.

Zo’n conflict is niet zonder bijwerkingen. Het bedrijf TMG zelf is ondertussen flink beschadigd en totaal verdeeld in voor- en tegenstanders. De werknemers lijken speelbal, voelen zich het kind van de rekening.

Of neem het ongewenste verzoek tot overname door het Amerikaanse PPG aan AkzoNobel. Ook hier wordt over en weer stemming gemaakt; in de media wordt flink gespeculeerd over de kansen van A, of de belangen van de aandeelhouders t.a.v. B. Het lukt partijen blijkbaar niet om daadwerkelijk met elkaar in gesprek te komen.

Waar gaat het over?
Zo weten de stakeholders dus niet wat er nou echt speelt aan de andere kant. Gaat het echt ‘alleen maar’ om de financiën? Vaak spelen er ook meer persoonlijke motieven mee op de achtergrond. Oprechte idealen of principes van betrokken bestuurders of eigenaren van de bedrijven in kwestie. Familiebanden die een rol spelen. Het kan mede gaan over gebrek aan respect en rivaliteit tussen betrokken personen aan beide kanten. Maar hoe kom je daar achter zonder goed gesprek in een vertrouwelijke setting?

Hobbels en hindernissen nemen
Als partijen het op hoofdlijnen wel eens zijn dat ze met elkaar in zee willen, dan volgen in de zogenaamde ‘due diligence’ nog vele hobbels en hindernissen. Voor je het weet staan partijen alsnog als kemphanen tegenover elkaar. Met verwijten over misinformatie en worden de adviseurs in stelling gebracht om de ander te overtuigen van het eigen gelijk.

Mediation inzetten
Mediation inzetten bij fusies en overnames vergroot de kansen op succesvol onderhandelen. Een goede mediator, die neutraal tussen partijen in staat, begeleid partijen in de onderhandeling. Voor, na of tijdens de due diligence. Hij of zij stelt partijen in staat om relatief snel en, wellicht nog belangrijker, zonder (negatieve) publiciteit de vele zaken met elkaar te bespreken en te beslissen op basis van objectieve criteria. Zonder daarbij de persoonlijke kant uit het oog te verliezen.

Als ervaren ondernemer/onderhandelaar en mediator sta ik partijen graag bij in dit soort complex-zakelijke problemen. Daarbij werk ik samen met de betrokken adviseurs om tot een goede oplossing te komen die zoveel mogelijk recht doet aan alle stakeholders.

Neem gerust contact op als u meer wilt weten over mediation in zakelijke geschillen