Muzikale troost in bijzondere tijden deel 4
Liefde in muziek
Na de vele positieve reacties op de eerder gepubliceerde “shortlist” van rustgevende muziek voor deze onrustige tijden, hierbij een nieuw lijstje van stukken om even tot bezinning te komen. Deze keer bespreekt Roderic enkele prachtige klassieke stukken uit de opera en kamermuziek.
Tussen de enorme stroom van afzeggingen van evenementen kwam vorige week ook het nieuws dat de Bayreuther Festspiele in juli en augustus dit jaar niet doorgaan. Wie niet van Wagner houdt zal het waarschijnlijk worst wezen, zijn muziek is voor hen eindeloos lang en te zwaar. Toch was Wagner een ongekende vernieuwer in de muziek en meer specifiek in de opera, die hij ontwikkelde tot “Gesamtkunstwerk”.
Zijn muziek vertolkt emoties vaak op een heel directe manier, dus een Wagner-opera van vier uur gaat je bepaald niet in de kouden kleren zitten en dat is voor een heel aantal mensen begrijpelijk “too much”. De liefhebbers krijgen er daarentegen geen genoeg van!
Richard Wagner was een rokkenjager, trouwde tweemaal en onderhield buitenechtelijke affaires. Zijn tweede vrouw, Cosima, was de dochter van zijn (twee jaar oudere) beste vriend Frans Liszt. Cosima was zelf 24 jaar jonger dan Richard.
Voor haar 33ste verjaardag op 25 december 1870 liet hij een klein kamermuziekgezelschap thuis een aubade aan haar spelen: de Siegfried-Idyll. Richard en Cosima waren toen net vier maanden getrouwd. Zijn liefde voor haar stroomt uit deze muziek, die “slechts” 20 minuten duurt (voor diegenen die “Isolde’s Liebestod” teveel vinden).
Liefde en Drama
Uiteraard is “liefde” een veelvoorkomend thema in de muziek – er is vrijwel geen opera waarin de liefde niet wordt bezongen. Liefdesduetten, liefdesgedichten en aubades, al dan niet beantwoord en al dan niet met happy end – een keuze is lastig te maken. Maar als het dan toch moet: Maria Callas in Puccini’s opera Tosca, waarin zij tot God bidt vanwege haar liefde voor haar man, die gevangen is genomen (en aan het eind van de opera ook wordt vermoord).
Lieve (vergeten) muziek
En als het niet over liefde zelf gaat? In het kader van “lieve muziek” vallen een aantal stukken van Anton Arensky (1861-1906). Het oordeel van “salonmuziek”, vanwege de lichte charme en weinig inventieve harmonie, heeft Arensky tot een enigszins vergeten componist gemaakt. Daarom van hem maar liefst drie stukken, want ook “easy listening” muziek heeft kracht en waarde, al was het maar door het vermogen om mensen ervan te laten genieten.
- Op. 43: No. 5. Andantino door Martin Cousin
- Op. 43: No. 6. Allegro moderato door Martin Cousin
- Op. 41: No. 2 in F-Sharp Major door Adam Neiman
Benieuwd naar de eerdere 3 lijstjes van Roderic, Eline en Tabitha?